با موفقترین استارتآپهای خاورمیانه آشنا شوید
این روزها و بنا بر تعاریف نوین تجاری، استارتآپها نقش مهمی در روند اقتصادی یک کشور یا حداقل جریانات اقتصادی دارند.
بر این اساس منطقه خاورمیانه با داشتن یکی از بالاترین میانگینهای رشد و توسعه اقتصادی در زمینه داشتن استارتآپهای مدرن و موفق دستکمی از دیگر مناطق ندارد و حتی گاه از آنها پیش است. در چنین شرایطی چهار استارتآپ موفق خاورمیانه میتوانند الگوی خوبی برای کسبوکارهای نوپای جهانی و منطقهای باشند.
شروع درست با استفاده از اشتباهات
در سال ۲۰۱۲، وقتی مصر درگیر شلوغیها و ناآرامیهای بهار عربی بود و در نهایت هم نظامیها مجددا سکان حکومت را در دست گرفتند، یک جمع استارتآپی در حالی که با هیجان تحولات سیاسی را دنبال میکرد با هیجان مضاعفی درگیر راهاندازی کسبوکار خود بود؛ کسبوکاری که ظاهر ساده اما بازار بسیار داشت؛ رفع باگ!
اگر سراسر سایت اینستاباگ را بگردید، احتمالا نخواهید دانست این شرکت در مصر تاسیس شده است. آنها با گزارش ساده باگ آغاز بهکار کردند اما حالا توسعه یافتهاند و گزارش خرابی، بررسیهای درون اپ و موارد بسیار دیگری را ارائه میکنند. اینستاباگ کمی پس از بهار عربی متولد شد. این استارتآپ زمانی تنها خاورمیانه و شمال آفریقا را پوشش میداد اما هماکنون در سال ۲۰۱۹ جهانی شده و برنامه رفع باگ آن روی 100میلیون موبایل در اقصینقاط جهان نصب است. در آوریل سال ۲۰۱۳، اپلیکیشن این استارتآپ رتبه اول را در مسابقه استارتآپی امآیتی عرب دریافت کرد و پس از مدت کوتاهی، بنیانگذارانش به سیلیکونولی رفتند تا در رویداد موبایلبیت ۲۰۱۳ شرکت کنند. از جمله مشتریان این استارتآپ میتوان به یاهو، پیپال، ساندکلاود و سو اشاره کرد. سرمایه کلی اینستاباگ 2/7میلیوندلار است. این تیم دفتر کارش را در سانفرانسیسکو افتتاح کرد.
یک مدل کاملا موفق
چند ماه پیش استارتآپ اماراتی کریم با قیمتی بیش از سهمیلیارددلار به فروش رسید! این تاکسی اینترنتی چگونه چنین ارزشی پیدا کرد؟ شرکت آمریکایی اوبر هر چقدر تلاش کرد رقیب کریم در بازار نشد. این برند در نهایت تصمیم گرفت صورتمساله را برای خود به شکل دیگری تعریف کند. بنابراین پس از چندین ماه مذاکره و گمانهزنی اوبر اعلام کرد رقیب اصلی خود در خاورمیانه و شمال آفریقا یعنی شرکت همسفری آنلاین «کریم» امارات را به مبلغ 1/3میلیارددلار میخرد. کریم در اکوسیستم نوپای کسبوکارهای مبتنیبر فناوری در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا جزو شرکتهای پیشرو محسوب میشود. کریم که اولین تکشاخ (استارتآپی با ارزش بیش از یکمیلیارددلار) در خاورمیانه و شمال آفریقا بود، اکنون بهعنوان یکی از شاخصترین استارتآپهای موفق در سال 2020 در خاورمیانه به یک هاب چند میلیارددلاری تبدیل شده است. کریم با استخدام تعداد زیادی راننده زن در عربستان تابوشکنی کرد. کوتاهزمانی پس از آنکه زنان در عربستان اجازه رانندگی پیدا کردند سر و کله رانندگان زن کریم هم پیدا شد. کریم طی چند سال اخیر رشد سریعی داشت و هماکنون بیش از یک میلیون راننده در بیش از ۹۰ شهر در ۱۵ کشور منطقه را در استخدام خود دارد. این شرکت همچنین روی سفارش آنلاین غذا و تحویل کالا هم فعالیت میکند. این تاکسی اینترنتی تقریبا در تمام کشورهای خاورمیانه فعالیت دارد. در سال ۲۰۱۸ این شرکت حتی در نجف، اربیل و کردستان عراق هم فعالیتش را آغاز کرد. کریم آینده خود را تنها در تاکسی اینترنتی متمرکز نمیبیند و در سال ۲۰۱۷ یک استارتآپ سفارش آنلاین غذای معروف را خریداری کرد که در کشورهای عربی فعال بود.
استارتآپ خاص
استارتآپ NAR که با تولیدکنندگان پهپاد کار میکند، بر حسب نیاز به مدلهای آماده مصرف سختافزار و نرمافزار مرسوم اضافه میشود. محصول اخیر آنها روی شناسایی نشت نفت و گاز متمرکز است اما فرصتهای گستردهای برای صنایع دیگر مهیا کرده. به نظر میرسد NAR در آینده در حوزه حیات وحش و کشاورزی مورد استفاده قرار بگیرد. NAR یک استارتآپ در بیروت است که از طریق یکپارچگی با پهپاد و تحلیل و پردازش دادههای مربوط به پرواز، راهحلهایهای هوشمند را برای پهپاد توسعه میدهد. NAR بهعنوان پروژه پایان سال در دانشگاه آمریکایی لبنان در سال ۲۰۱۴ آغاز به کار و اولین محصول تجاری خود را ظرف سه ماه راهاندازی کرد. این برند اخیرا سه برنامه سرعتدهی را پشت سر گذاشته و در می سال ۲۰۱۵ برنده جام Microsoft Imagine Cup شده است. NAR پهباد نمیسازد، بلکه با تولیدکنندگان پهپاد کار میکند تا مدلهای آنها را برحسب نیاز توسط نرمافزار و سختافزار تکمیل کند. هدف آنها فراتر از موضوع نفت و گاز بوده و به دنبال فعالیت در حوزههای دیگر از جمله نظارت بر حیات وحش، کشاورزی، نجات، مراقبت، حملونقل و نظارت ترافیکی هستند. این استارتآپ در سال ۲۰۱۹ یکی از درآمدزاترین استارتآپهای لبنان بوده است.
راهی برای غزه
دوسوم جمعیت حدودا دومیلیوننفری غزه را جوانان زیر ۲۵سال تشکیل دادهاند. اکثر آنها هیچگاه نتوانستهاند این سرزمین کوچک که ۴۱ کیلومتر طول و ۱۰ کیلومتر عرض دارد را ترک کنند. با این حال برخی جوانان این روزها از طریق استارتآپ تلاش میکنند بر بیکاری و فقر مطلق غلبه کنند.
«غزه اسکای گیکز» شاید به اندازه کریم و اینستاباگ بزرگ و مشهور نباشد اما کاری که در آن مختصات جغرافیایی میکند به دشواری راهبری استارتآپی در همان سطوح است. وقتی وارد برنامهنویسی میشوید، دیگر هیچ مرزی برای شما وجود ندارد، حتی غزه که در محاصره است. شرکت غزه اسکای گیکز در سال ۲۰۱۹ رشد خیلی خوبی داشت و در حال حاضر یک گروه استارتآپ متشکل از ۳۴ تیم و ۱۲۰ عضو شده است. تعدادی از این اعضا به دنبال اجرای برنامههای شتابدهنده درخصوص پیشرفت استارتآپها هستند. در این شرکت یک برنامه آزاد در حال اجراست.
فارغالتحصیلان دانشگاه میتوانند با پرداخت اجاره ۷۰دلار در ماه یک فضای اختصاصی در ساختمان این شرکت داشته باشند. کد آکادمی هم از دیگر برنامههای غزه اسکای است که در همکاری با کدگذارهای لندن، پروژههایی برای کدنویسهای غزه فراهم میکند. این پروژهها متوسط درآمدی معادل ۶۰۰دلار در ماه برای برنامهنویسان حاضر در غزه اسکای گیکز دارد.
منبع: GULFNEWS.COM