تکرار یک تراژدی تلخ با هنرنمایی آتش

تیمچه حاجب الدوله تهران در آتش سوخت! این تیتری جدید از یک تراژدی تکراری در بازارها و مراکز تجاری تهران است. تراژدی که گرچه شنیدن آن به ظاهر ساده به نظر میرسد اما قطعا آسیب ها و خسارات مالی جبران ناپذیری را با خود به همراه آورده است.

این بازار قدیمی و نوستالوژیک که قرن های متوالی حجره بازاریان نامدار تهران و محل رفت و آمد اهالی پایتخت برای خرید انواع لوازم و و‌سایل مورد نیاز بوده، حدقل به عنوان یک اثر باستانی و تاریخی با اجحاف مواجه شده و شواهد نشان میدهد تاکنون هیچ اقدامی برای رعایت اصول ایمنی نسبت به آن صورت نگرفته است.

این حادثه تلخ که اوایل روز شنبه ۲۳ بهمن ماه تیمچه حاجب الدوله را گرفتار خود کرد در شرایطی اتفاق افتاد که هنوز تعدادی از بازاریان وارد مغازه های خود نشده بودند و طبیعتا هنوز مردم عادی نیز برای خریدهای خود به بازار نیامده بو‌دند. 

۳۰ مغازه طعمه حریق شد

به گفته جلال ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران حدود ۳۰ باب مغازه با متراژ‌های مختلف دچار حریق شده که این مغازه‌ها با کاربری لوازم خانگی بودند و اجناس به صورت کاملا فشرده در آن‌ها چیده شده بود.

بازار تهران در لیست اماکن پرخطر

پرهام جانفشان مدیر اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان تهران با اشاره به آنکه در سال ۱۳۸۹ شورای فنی سازمان میراث فرهنگی، بازار تهران را با هدف صیانت از حریم آن و جلوگیری از ورود آسیب هرچه بیشتر به این اثر ارزشمند، در فهرست  "میراث در خطر " قرار داد، گفت: در مصوبه آن سال شورای فنی عنوان شد، با وجود  نظارت‌های جدی میراث فرهنگی و اخطارهای متعدد به شهرداری در شرایط کنونی، بازار تهران از حیث ساخت و سازهای ناهمگون، توسعه نامتعارف فضاهای تجاری، حذف فضاهای عمومی، وجود زواید و الحاقات غیرضروری، ناهنجاری‌های بصری و از طرفی وضعیت نابسامان سیستم تهویه و اطفای حریق در معرض تهدید جدی قرار دارد. 

بنابر آنچه ایلنا از قول پرهام جانفشان نوشته است ، با این وجود ، این مهم تاکنون مورد توجه قرار نگرفته این در حالیست که میراث فرهنگی طرح لازم را برای صیانت از مجموعه بازار و اطفاء حریق آن ارائه داده است و اجرایی شدن آن منوط به مشارکت بازاری‌ها و صاحبان مغازه‌ها در بازار است.

نکته جالب توجه و البته تلخ همزمانی این حادثه با شب های نزدیک به عید نوروز و سال نو و نهایتا پر بودن انبار مغازه ها است. 

گویا فصل زمستان فصلی جان گرفته برای میزبانی از حریق در مراکز تجاری است که نمونه تاسف بار آن ۳۰ دی ماه ۹۵ با فروریختن ساختمان قدیمی پلاسکو ‌و شهادت نیروهای آتش نشانی برای همیشه در دل تاریخ ماندگار و تلخ باقی ماند. اتفاقی که گرچه سرمایه بسیاری از کسبه را خاکستر کرد اما قرار بود تا درس عبرتی برای جدی تر گرفتن اصول و مسائل ایمنی در مراکز تجاری خصوصا مراکز تجاری قدیمی در تهران باشد.

گرچه امروزه رعایت اصول ایمنی مربوط به آتش سوزی و .... در مراکز تجاری در حال ساخت توسط مالکان و کارفرمایان مدنظر قرار داده و به آن اهتمام ورزیده میشود ، اما احتمال میرود که این حادثه آخرین حادثه آتش سوزی در یک مرکز تجاری نخواهد بود. زیرا چند سال پیش نیز در یکی از مجتمع های تجاری نوپا و مدرن واقع در غرب تهران شاهد حادثه ای مشابه اما با خطر کمتری بوده ایم. ‌از رو برای پیشگیری و درکل جلوگیری از وقوع چنین حوادث ناگوار و بعضا تلخی که علاوه بر خسارت مالی، جان کسبه و گروه های امدادی را در معرض خطر جدی قرار میدهد بایستی سریع تر چاره ای اندیشیده و توسط مراجع مرتبط به سرعت اجرایی شود. چاره ای که جز با همدلی و یکپارچگی مدیران و صاحبان مراکز خرید به واقعیت نخواهد پیوست.