فرانچایز عامل توسعه اقتصادی واشتغال پایدار
طی همایشی که در راستای برون سپاری نشان تجاری در مرکز همایش های بین المللی تهران برگزار شد، فعالان صنعت ایران بر اهمیت توسعه فرانچایز (برون سپاری نشان تجاری) در اشتغال و رونق اقتصاد کشور تاکید کرده و به نوعی آن را ضروری دانستند.
در دومین همایش بین المللی صنعت فرانچایز (برون سپاری نشان تجاری) ایران که روز جمعه 14 دی ماه سال جاری با حضور جمعی از مقامات اقتصادی و فعالان صنعت ایران در مرکز همایش‌های نمایشگاه بین المللی تهران برگزار شد، اهمیت توسعه فرانچایز در توسعه اشتغال و رونق اقتصاد کشور مورد تاکید شرکت کنندگان قرار گرفت.
در این همایش که با حمایت انجمن بین المللی فرانچایز برگزار شد، ابعاد مختلف این صنعت در ایران و الزامات سیاسی، اقتصادی و حقوقی توسعه آن در کشور نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
صنعت فرانچایز یا برون سپاری نشان تجاری صنعتی است که یک نشان تجاری (برند) در قالب قرارداد‌هایی به دیگران اجازه می‌دهد با نشان تجاری آن شرکت و با رعایت استاندارد‌هایی فعالیت کرده و درصدی از فروش خود را به آن نشان تجاری واگذار کند.
امروزه فرانچایز در صنایع غذایی جهان و همچنین ایران توسعه یافته و در بسیاری از کشور‌ها برندهایی با عناوین مختلف در صنعت غذایی فعال هستند که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به مک دونالد و کی اف سی نام برد.
در ایران نیز برندهایی از قبیل بوف، هایدا، شیرین عسل، افق کوروش، جانبو و ... در عرضه مواد غذایی و در قالب صنعت فرانچایز فعالیت می‌کنند.
محمدعلی مولایی مسئول برگزاری همایش بین المللی فرانچایز ایران در یکی از مصاحبه های خود اعلام کرد: این همایش در کنار دومین نمایشگاه کسب و کار‌های نوین و فرانچایز ایران برگزار شده است. زیرا در دنیا هم شرکت‌های بزرگ و نشان‌های تجاری مطرح در صنایع مختلف از چند دهه قبل به سمت برون سپاری فعالیت‌های خود رفته اند و این مفهوم در کشور ما نیز در چند نشان تجاری صنایع غذایی تجلی یافته است.
به گفته مولایی حجم صنعت فرانچایز در دنیا ۵ هزار میلیارد دلار است و در آمریکا ۳ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور به این امر اختصاص دارد که بالغ بر یک تریلیون دلار می‌شود و در جهان این صنعت نقش مهمی در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال دارد، اما در کشور ما با توجه به وجود بازاری ۵۰۰ میلیون نفره در داخل و پیرامون، هنوز این صنعت به درستی تعمیم نیافته است.
طبق اظهارات مسئول برگزاری همایش بین المللی فرانچایز ایران: دولت باید از فعالیت‌های این صنعت حمایت قانونی لازم را به عمل آورد چراکه قوانین تجارت کشور، مانعی برای گسترش صنعت فرانچایز نیست، اما باید دیدگاه مسئولان و برنامه ریزان کشور به این مقوله تغییر یابد ضمن اینکه معتقدیم فرانچایز می‌تواند نقش مهمی در مردمی کردن اقتصاد و بکار گیری سرمایه‌های خرد مردم داشته باشد و این دقیقا چیزی است که مسئولان ارشد نظام در بیان ابعاد گوناگون اقتصاد مقاومتی، به مفهوم مردمی شدن اقتصاد در کشور مورد توجه قرار داده اند.
استواری صنعت فرانچایز بر سه اصل بنیادین
مهندس شاهرخ کشاورز نایب رئیس کمیسیون فرانچایز خانه صنعنت معدن تجارت سخنان خود را در دومین همایش بین المللی صنعت فرانچایز ایران، اینگونه آغاز کرد: فرانچایز برسه اصل بنیادین استوار است که شامل: ریسک پایین، قدرت عملیاتی بالا و گردش مالی چشمگیر است.
به گفته وی:برای صنعت فرانچایز هیچ سقف و محدودیتی وجود ندارد و با استفاده از فرمول فرانچایز می توان به داشتن چند هزار شعبه فکر کرد.
مهندس کشاورز با اشاره به رابطه ی تکاملی فروشگاه های زنجیره ای و مراکز خرید با صنعت فرانچایز افزود:فست فود ساب وی 2100 شعبه از مجموعه بیش از 47 هزار شعبه ای خود را در فروشگاه های زنجیره ای والمارت افتتاح کرده و توانسته است از ظرفیت توسع شبکه فروشگاهی وال مارت به جهت افزایش شعب خود استفاده کند.
بنابر اظهارات نایب رئیس کمیسیون فرانچایز خانه صنعنت معدن تجارت، در مدل فرانچایز ، شرکت ارائه دهنده مسئولیت اداره شعب خود را با فرانچایز گیرنده تقسیم کرده و خود به فعالیت های پشتیبانی، کنترل کیفی ، زنجیره تامین کالا، بازاریابی و تبلیغات می پردازد.
مهندس کشاورز در پایان به اهمیت نقش آموزش در توسعه صنعت فرانچایز اشاره کرد و با معرفی 10 فرانچایز برتر جهان طی یک دهه گذشته یادآور شد: در 5 سال گذشته 3 میلیارد یورو گردش ماای از طریق فرانچایز در بازارهای جهانی به ثبت رسیده است که از این میزان یک میلیارد و پانصد میلیون یورو سهم شرکت های مخصوص خدماتی نظیر رستوران ها، فروشگاه های زنجیره ای، تعمیرگاه های خودرو، سالن های زیبایی، هتل ها و باشگاه های ورزشی بوده است.
گسترش صنعت فرانچایز مایه نجات بیکاری
مهدی غضنفری استاد دانشگاه علم و صنعت و وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت نیز اظهار داشت: هم اکنون مشکل فزاینده تعطیلی واحد‌های صنعتی یا خیل عظیمی از بیکاران در کشور وجود دارد که برای حل مشکل این واحدها، باید دولت یا بانک‌ها سرمایه گذاری سنگینی انجام دهند که از عهده هیچ بانک و دولتی برنمی آید. اما ایجاد چنین مشاغلی ازطریق فرانچایز بدین مفهوم است که این مشاغل با سرمایه خود بخش خصوصی ایجاد شود و فرانچایز به این معناست که نشان‌های معتبر و بزرگ تجاری به دیگران اجازه دهد که در قالب قرارداد‌هایی از نشان آن‌ها استفاده کرده و درصدی از فروش خود را تحت قرارداد به صاحب نشان تجاری بپردازند.
براساس صحبت های غضنفری: در کشور ما جا‌هایی وجود دارد که با افتخار می‌گویند شعبه دیگری نداریم درحالیکه این امر در فرانچایز دقیقا برعکس است و همه تلاش می‌کنند زیر نام یک نشان تجاری فعالیت کنند.
وزیر اسبق صنعت اظهار کرده است: از نظر قانونی مشکلی برای فعالیت در قالب فرانچایز وجود ندارد، اما باید آیین نامه‌هایی تهیه و تنظیم شود که در صورت وجود مشکل در قرارداد‌ها به داوری و حل اختلاف پرداخته شود ضمن اینکه مباحث آموزشی باید در این زمینه تقویت شود.
آینده روشن صنعت فرانچایز در ایران
همچنین محمدرضا مرتضوی دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز گفت: این یک روش جدید برای عرضه کالا و خدمات در کشور ماست که در جهان در نشان‌هایی نظیر مک دونالد سابقه طولانی دارد و با سرعت زیادی در جهان بدون صرف هزینه‌های گزاف مشاغل زیادی توسعه می‌یابد و باید در کشور ما نیز با توجه به مزایای بالای آن، برای مقابله با بیکاری ترویج یابد.
به گفته مرتضوی: هم اکنون صنعت فرانچایز در صنایع مواد غذایی و لوازم خانگی ایران بیش از سایر صنایع توسعه یافته، اما تصور می‌کنیم که بتواند در سایر صنایع نظیر صنایع پوشاک، مبلمان و خدمات، فرانچایز و نشان سپاری توسعه یابد.
طبق آنچه که دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران گفته است: زیرساخت‌های حقوقی و قانونی لازم برای دفاع از نشان‌های تجاری در کشور وجود دارد لذا برای توسعه این کسب و کار‌ها نیازی به قانونگذاری وجود ندارد و فقط باید مدل‌های حقوقی لازم در قالب قرارداد بین فرانچایز پذیر و فرانچایز دهنده تهیه و تنظیم شود.
